Torbiel jajnika (łac. cystis ovarii)

Torbiel jajnika (cysta) należy do często stwierdzanych patologii ginekologicznych. Oprócz jajników torbiele mogą tworzyć się również na ściankach pochwy, na szyjce macic i na wargach sromowych. Wyglądem przypominają pęcherzyki wypełnione płynem lub krwią czy też zgrubiałą tkankę. To patologiczna przestrzeń otoczona ścianą, powstająca we wnętrzu jajnika, w jego ścianie (czasami zdarza się, że torbiel jest przytwierdzona na zewnątrz). Torbiele mogą pojawić się zarówno w jednym, jak i w dwóch jajnikach, a ich rozmiary są różne – mogą być wielkość śliwki lub nawet sporej pomarańczy. Najczęściej okazuje się, że torbiele to zmiana łagodna, ale pojawiają się też torbiele o charakterze złośliwym (nowotwór jajnika).

Przyczyny powstawania torbieli jajnika

Torbiele mogą mieć najróżniejsze pochodzenie; bywają całkiem niegroźne lub też mogą być zapowiedzią poważnej choroby. Do najczęstszych przyczyn powstawania torbieli na jajniku zaliczyć możemy zmiany i zaburzenia hormonalne. Powodują one, że pęcherzyk Graafa (pęcherzyk otaczający komórkę jajową) przestaje rosnąć i nie może pęknąć (nie może dojść do owulacji). Dochodzi do gromadzenia się płynu w takim pęcherzyku i do powstania torbieli. Ten typ torbieli zazwyczaj po paru cyklach miesiączkowych samoistnie zanika. Inne torbiele rosną i bywa, że osiągają dosyć spore rozmiary. Cysty jajników (torbiele) jako schorzenie pojawiają się najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym. Definiujemy je wtedy jako torbiele czynnościowe jajników. Z podobną sytuacją mamy do czynienia, kiedy niedojrzałe pęcherzyki Graafa przekształcają się w maleńkie torbiele i prowadzą do wielotorbielowatości (tzw. zespół policystycznych jajników). Małe torbiele nie pozwalają na prawidłowy rozwój komórek jajowych, to z kolei jest częstą przyczyną niepłodności u kobiet.

Dziedziczenie

Nie są znane jednoznaczne przyczyny, które warunkują powstawanie cyst u jednych kobiet, a u innych ich brak. Co do jednego natomiast ginekolodzy są zgodni: nie dziedziczymy skłonności do powstawania cyst. Przyznają jednak, że jeżeli matka miała problemy z utrzymaniem prawidłowej gospodarki hormonalnej, to prawdopodobnie podobne problemy wystąpią też u jej córki. Dlatego panie, których matki leczyły się z torbieli na jajnikach, są bardziej narażone na wystąpienie podobnej przypadłości. Bywa również, że po wielu latach "walki" z nawracającymi cystami te nagle maleją lub zanikają całkowicie.

Nawracające torbiele jajnika

Kobieta, u której już raz zdiagnozowano torbiele jajnika, powinna liczyć się z tym, że w przyszłości cysty pojawią się po raz kolejny. Kogo dotyczą nawracające torbiele? Przede wszystkim kobiet w wieku rozrodczym, ale mogą pojawić się również u kobiet po menopauzie. W leczeniu torbieli czynnościowych lekarz zaleci stosowanie leków hormonalnych, które zahamują owulację i zapewnią odpowiednią gospodarkę hormonalna w organizmie kobiety. Ale, aby powstrzymać nawracające powstawanie torbieli jajników, zaleca się również zmianę stylu życia. Chodzi głównie o unikanie stresu, stosowanie odpowiedniej diety i uprawianie sportu (regularny wysiłek fizyczny). Oczywiście kobieta, która wie o swojej skłonności do powstawania cyst, powinna systematycznie poddawać się badaniom w gabinecie ginekologa.